Werkgroep Documentatie,
jaarverslag 2022
Wandelen langs de Kromme Nieuwegracht, dat is duiken in het rijke verleden van Utrecht. Preciezer: dat is duiken in het verleden van de rijken. Deze gracht, de Regenboog van
Sint Pieter was de omgrenzing van de immuniteit van Sint Pieter. Rond de Pieterskerk lagen
als taartpunten de claustrale erven van de kanunniken met hun huizen, waaraan je
kon aflezen dat hun bewoners geen gelofte van armoede hadden afgelegd. De voorkant van zo’n erf was gericht op de Pieterskerk, de achterkant lag aan het water. Over die
grenssloot hoefde dus geen brug te liggen.
Wat een verschil met nu! De gevels van de
grachtenpanden van de Utrechtse elite zien er niet uit als achterkanten.
Hoe meer je weet, hoe meer je geniet van een wandeling
door Utrecht. Voor de Kromme Nieuwegracht heeft het UDS de wandelaar geholpen: veertig veelal oude foto’s van Het Utrechts Archief zijn aanklikbaar gemaakt. Bovendien zijn ze
gemonteerd in een ‘
digishow’: ze komen rustig een voor een langs. En nu komt het bijzondere:
klik op de foto en de aanklikbare versie verschijnt. Bij ieder pand is dan meer
informatie te vinden en te zien op welke andere foto’s het ook staat. Als voorbeeld een sfeervolle foto van de gracht, gemaakt door de node gemiste
Gibo Smilda.
Kromme Nieuwegracht 15 blijkt dan het woonhuis van de bekendere, eveneens overleden
fotograaf
F.F. van der Werf. Van beiden bezit het Utrechts Archief veel foto’s, dat is
handig voor ons werk. Die van Gibo Smilda zijn echt onmisbaar voor het onderzoek naar de
stegen en sloppen,
waar de andere kant van de maatschappij woonde. Dat bleek ook bij
ons onderzoek naar de
Keukenstraat, besproken in het
vorig jaarverslag.
(Bron: Jaarverslag UMF/2022)
Een van de grote problemen van de automatisering is de vergankelijkheid van de digitale opslag van informatie. Tal van sites, die voor de eeuwigheid bedoeld waren, zijn
geruisloos verdwenen. Ook al hebben talloze vrijwilligers eraan gewerkt, zoals aan Reliwiki, ze bestaan niet meer.
Het ziet ernaar uit dat Documentatie.org één van de uitzonderingen zal blijken. Zowel de digitale versie als de 20 strekkende meter van het papieren Utrecht Documentatiesysteem
(1981 – 2000) zijn formeel als ‘archiefstuk’ ondergebracht bij Het Utrechts Archief. Maar ook nu schuilt er nog een addertje onder het gras. In statische vorm is het opgeslagen
en diverse opeenvolgende versies zullen t.z.t. in de studiezaal te raadplegen zijn.
Het blijkt dat iedereen het overal via internet wil kunnen raadplegen. Zo’n ‘levende versie’ moet wel met de tijd meegaan: de techniek wijzigt snel en voor je het weet kan je
browser het niet meer lezen. Dat geldt zeker voor de vele aanklikbare afbeeldingen, een specialiteit van het UDS. Dat is indertijd door vrijwilligers ontworpen, met de
mogelijkheden die er toen waren en nu problemen gaan opleveren.
Drie automatiseringsdeskundigen sleutelen nu aan de ombouw, als vrijwilliger. Veel is al aangepast, dat ziet de gebruiker van de site niet, en zo hoort het.
In 2022 bestond de Werkgroep Documentatie uit Rick Companje, Ada van Deijk, Evert van Ewijk, Bert Groen, Jos de Grood, Thomas Michels, Hagen Patzke, Jean Penders (coördinator),
Ad Rijneveld en Hans Venker.
Jean Penders